Przedsiębiorcze Polki 2022

Co sądzą Polki o własnej przedsiębiorczości?

Sondaż „Przedsiębiorcze Polki w 2022 roku” został przeprowadzony we współpracy z ABC Zdrowie – WP.pl od 18 do 19 sierpnia 2022 roku przez Centrum Badawczo-Rozwojowe BioStat® metodą CAWI wśród 600 kobiet.

Najpierw dwie uwagi o badanej grupie.

1. W badanej grupie 600 Polek 67,2% zatrudnionych było na etacie (niezależnie od wymiaru). 16,7% respondentek nie pracowało, 6,3% podejmowało prace dorywcze i tymczasowe, kolejnych 5,3% pracowało na umowę zlecenie, o dzieło itp. Samozatrudnienie w formie jednoosobowej działalności gospodarczej zadeklarowało 4,3% uczestniczek sondażu, zaś 1,7% ankietowanych stanowiły właścicielki lub współwłaścicielki firmy. Na kontrakcie menedżerskim zatrudnionych było 0,7% respondentek. 16,7% to osoby niepracujące.

2. Co czwarta uczestniczka sondażu zatrudniona była w dużych przedsiębiorstwach (powyżej 250 osób), 23,5% w firmie średniej wielkości, 18% w małym przedsiębiorstwie (od 10 do 49 pracowników). Pracujących w najmniejszych firmach (mikro – do 10 pracowników) było 11,7%, zaś prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą 4,5% ankietowanych.

Badana grupa Polek to zatem w większości osoby aktywne zawodowo, z reprezentantkami każdej z przyjętych w założeniach form zatrudnienia.

Za osobę przedsiębiorczą uważa się w sumie 59,8% uczestniczek sondażu, w tym 16,5% wyraża tę opinię w sposób zdecydowany. Pewności co do tego typu samookreślenia nie ma 27,8% pytanych, natomiast w sumie 12,3% kobiet nie uważa się za przedsiębiorcze, w tym tylko 3% - zdecydowanie.

Zapytane o rzeczywiście wykonywane działania gospodarcze i aktywny samorozwój, respondentki w większości oceniały swoją biznesową aktywność najczęściej jako średnią (46,3% odpowiedzi). Co czwarta (26,5%) uznała własną aktywność biznesową za niską. Do braku aktywności biznesowej przyznało się 14,3% ankietowanych. Stosunkowo najmniejszy odsetek stanowiły panie, które oceniają swoją aktywność biznesową jako wysoką (12,8%, czyli niemal co ósma pytana).

5,8% uczestniczek sondażu prowadzi własne przedsiębiorstwo. Zamiar rozpoczęcia własnej działalności gospodarczej potwierdziło natomiast w sumie 36,3% respondentek, z czego 13% zamierza otworzyć własny biznes w najbliższej przyszłości, z kolei 23,3% rozważa taką możliwość, ale nie ma jeszcze określonych planów. 17,8% pań nie ma zamiaru rozpoczynania przygody z własną firmą, choć przyznają, że kiedyś miały takie plany. Własnej działalności gospodarczej nie chcą i nigdy nie przewidywało 18,8% pytanych kobiet, zaś 21,2% nie potrafiło się w tej kwestii wypowiedzieć.

Co ciekawe, młodsze respondentki częściej niż średnia ogółu wypowiedzi myślą o prowadzeniu własnej firmy.

Panie, które prowadzą własną firmę zostały zapytane również o to czy rozważają ograniczenie lub zakończenie działalności gospodarczej. Nie ma takiego zamiaru w sumie 60% bizneswomen, przy czym 31,4% liczy na poprawę sytuacji, a 28,6%, gdyż dobrze sobie radzi. 22,9% przedsiębiorczyń nie ma sprecyzowanego zdania co do przyszłości. 17,1% aktywnych biznesowo bierze pod uwagę możliwość zakończenia działalności, w tym tylko 2,9% - jak najszybciej.

Wszystkie respondentki oceniały swoje kompetencje w zakresie przedsiębiorczości. W sumie 55% oceniło je pozytywnie, z czego 11,2% zdecydowanie pozytywnie, a 43,8% - raczej pozytywnie. Co trzecia ocenia swoje kompetencje neutralnie (ani pozytywnie, a nie negatywnie), natomiast w sumie 11,5% - przyznaje sobie ocenę negatywną, z czego 1,7% - najsurowszą.

W porównaniu do innych kobiet samoocena kompetencji w zakresie przedsiębiorczości jest najczęściej neutralna – 46% pań uważa się za ani mniej, ani bardziej kompetentne niż inne kobiety. 31,2% sądzi, że jest bardziej kompetentna niż inne kobiety, a co dziesiąta – że zdecydowanie lepsza. Raczej gorzej własne kompetencje widzi 11,3%, zaś 1,5% - zdecydowanie gorzej.

W porównaniu do mężczyzn samoocena kompetencji w zakresie przedsiębiorczości u większości pań wypada neutralnie (51,2% wskazań na „ani lepiej, ani gorzej”). Niemal co czwarta respondentka (24,2%) uważa natomiast, że ma raczej lepsze kompetencje niż mężczyźni, a 7,8% - zdecydowanie lepsze. W sumie wyższe oceny na tle mężczyzn przyznaje sobie 32% uczestniczek sondażu. Gorzej ocenia się 13,8%, a kolejnych 3% - zdecydowanie gorzej.

Uczestniczki sondażu kondycję przedsiębiorstw kierowanych przez kobiety, w porównaniu do przedsiębiorstw kierowanych przez mężczyzn oceniały w większości naturalnie (53,7% wskazań na odpowiedź „ani lepsza, ani gorsza”). Jednak za raczej lepszą uważa kondycję firm kobiecych 24,2% ankietowanych oraz 9,3% za zdecydowanie lepszą. Nie potrafiło dokonać porównania 8,3%. Gorsze oceny przyznało zaledwie 4,5% pytanych.

Respondentki uważają przy tym w większości (61% wskazań), że płeć właściciela lub zarządu nie ma znaczenia dla kondycji przedsiębiorstw w Polsce. 15,5% sądzi z kolei, że płeć owszem ma znaczenie dla kondycji przedsiębiorstw, jednak na korzyść kobiet, bo kobieta kieruje lepiej niż mężczyzna. 11% uważa przeciwnie, że to mężczyźni kierują lepiej.

Porażki w biznesie obawia się w sumie 69% uczestniczek sondażu (N=487). 51,3% ma takie obawy czasami, 10,6% rzadko, zaś 7,1% - stale. Porażki w biznesie nie obawia się w sumie 31% respondentek, w tym u 27,4% wzmaga to ostrożność, zaś 3,5% jest przekonana, że zawsze sobie poradzi.

90,8% pań uważa, że przedsiębiorczość wymaga pewności siebie. 3,2% nie zgadza się z tym stwierdzeniem, zaś 6% nie ma zdania.

Zapytane, czy uważają, że przedsiębiorcze kobiety mają obecnie w Polsce odpowiednie warunki (chodzi o warunki finansowe, infrastrukturalne i edukacyjne) do realizowania własnych planów biznesowych, 47,3% ankietowanych odpowiedziało twierdząco, 24,2% - negatywnie, a 28,5% - wstrzymało się od jednoznacznej odpowiedzi.

53,5% ankietowanych uważa, że przedsiębiorcze kobiety w Polsce potrzebują wsparcia w realizowaniu własnych planów biznesowych. Przeciwnego zdania jest 14,2% pań, zaś 32,3% - nie potrafi powiedzieć.

74,5% pań sądzi, że duży biznes powinien wspierać przedsiębiorcze kobiety w budowaniu większej pewności siebie. 6% uważa, że nie ma takiej potrzeby, a 19,5% nie ma zdania.

79,2% ankietowanych chciałoby wsparcia społecznego dla kobiet w budowaniu większej pewności siebie w działalności biznesowej, a 5,5% - nie.

81,5% pań oczekuje wsparcia państwa w budowaniu większej pewności siebie w działalności biznesowej, a 7,2% - nie ma takich oczekiwań.

81,8% uczestniczek sondażu uważa, że kobieta może obecnie w Polsce samodzielnie odnieść sukces w biznesie. Zdecydowanie potwierdza takie możliwości 38% pytanych, a 43,8% sądzi, że jest to raczej możliwe. Tylko w sumie 3,5% sądzi, że jest to niemożliwe.

Zapytane o to, jakie bariery zewnętrzne ograniczają przedsiębiorczość kobiet w Polsce, respondentki najczęściej wskazywały na stereotypy (62,3%) powodujące brak akceptacji społecznej dla przedsiębiorczości kobiet. 48% wskazało na słabo rozwiniętą infrastrukturę opiekuńczo-wychowawczą. 24% dostrzega bariery rynkowe, 20,5% słabości zarządzania, 20,3% przepisy prawa. 11% sądzi natomiast, że nie ma takich barier.

Bariery w postaci słabo rozwiniętej infrastruktury opiekuńczo-wychowawczej wyraźnie częściej niż średnia ogółu wskazują kobiety z wyższym wykształceniem, zaś zdecydowanie rzadziej – z wykształceniem zawodowym i podstawowym, które z kolei częściej w ogóle nie widzą barier zewnętrznych.

Jeśli chodzi o tzw. bariery wewnętrzne ograniczające przedsiębiorczość kobiet w Polsce, to w pierwszej kolejności wskazywano na konieczność zapewnienia opieki nad członkiem rodziny (np. dzieckiem, osobą starszą) – 58,3%, dalej – na niską samoocenę i brak wiary we własne możliwości – 48,5%, następnie brak kapitału – 41,8%, problemy osobiste (np. stan zdrowia, relacje rodzinne) – 36,5%. Co czwarta ankietowana (25,3%) wskazała na Niewystarczające umiejętności (np. zarządzania finansowego, niska skłonność do uczenia się), zaś 24,7% niewystarczające predyspozycje i kompetencje osobiste (np. charakterologiczne, niska innowacyjność, kreatywność). 10,5% uważa, że nie ma takich barier.

Kobiety z wyższym wykształceniem częściej wskazują na konieczność zapewnienia opieki (66,8% w stosunku do 58,3% ogółu) oraz na niską samoocenę (54,2% do 48,5%) - jako bariery wewnętrzne dla przedsiębiorczości kobiet.